KARABÜK (TİHA) – Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün hayata geçirdiği ÜNİDES programının 2024-2025 1’inci Dönem Sonuçlarına göre, Karabük Üniversitesi Coğrafi Bilimler Kulübü’nün “İklim Değişikliğinin Doğadaki İzleri” isimli projesi, 46 bin lira bütçe desteği almaya hak kazandı.
Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesindeki Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yürüttüğü “Üniversite Öğrenci Toplulukları İş Birliği ve Destek Programı (ÜNİDES)” kapsamında sunulan projeler arasından Karabük Üniversitesi öğrenci kulüplerinin 10 projesinden 6’sı destek almaya hak kazandı. KBÜ, Türkiye’deki üniversiteler arasında en çok projesi kabul edilen ikinci üniversite oldu. Bu kapsamda Coğrafi Bilimler Kulübü’nün danışmanlığını yapan Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Cemil İrdem ve Coğrafi Bilimler Kulüp Başkanı Hatice Gülsüm Tek, TİHA Muhabiri Şerife Kozan’a konuştu.
Dr. Öğr. Üyesi Cemil İrdem, projenin kazanan projeler arasında yer almasının hem kulüp hem de üniversite adına önemli bir sorumluluk yüklediğini dile getirdi. İrdem, “Üniversitemiz kapsamında toplam altı projenin kabul edilmiş olması, doğru bir çalışma yaptığımızın göstergesi. Bu süreçte Karabük Üniversitesi, en fazla projesi kabul edilen ikinci üniversite oldu. Bu başarı, üniversitemizi temsil etmek adına da sorumluluk yüklüyor” dedi.
İrdem, proje kapsamında iklim değişikliğinin farklı boyutlarının ele alındığını belirtti. Günümüzün en önemli sorunlarından birinin çevre sorunları olduğunu ifade eden İrdem, iklim değişikliği ile ilgili konuların anlama, önleme ve adaptasyon olmak üzere üç temel boyutu olduğunu söyledi. İrdem, “Bunun için iklim değişikliğini yerinde gözlemlemenin önemli olduğuna inanıyoruz. Bu amaçla, belirli başlıklar altında incelemeler yapabileceğimiz lokasyonlar seçtik ve araştırma gezileri düzenledik. Proje kapsamında öğrencilerimizi kulübümüz üzerinden seçerek bu çalışmalara dahil ettik. Hedefimiz, öğrencilerde ve katılımcılarda bu konuda bir bilinç oluşturmak” diye konuştu.
Çalışma dahilinde inceleme yapılacak bölgelerin seçilme süreci hakkında bilgi veren İrdem, iklim değişikliğinin etkilerinin yalnızca küresel ısınma ile sınırlı olmadığını vurgulayarak, “İklim değişikliğine bağlı eksen koşullar var. Bu eksen koşullar kuraklık, ani ve şiddetli yağışlar, taşkınlar gibi ekstrem hava olaylarını daha sık yaşanır hale getiriyor. Proje için inceleme yapabileceğimiz alanları belirlerken, bu etkilerin yerinde gözlemlenebileceği bölgeleri seçtik. Karadeniz Bölgesi’nde bulunduğumuz için bir anlamda kuraklığa bağlı etkileri görmemizde kısıtlı imkanlarımız var” dedi.
Bölge seçimlerinde iklim değişikliğinin etkilerini daha yakından görebilecekleri yerlere öncelik verdiklerini belirten İrdem, inceleme yapılacak bölgelerden biri olan Yedigöller’i neden seçtiklerini anlattı. İrdem, “Türkiye’de göllerin kapladığı alan, özellikle son 30 yılda ciddi şekilde daralmış durumda. Biz de hem bu değişimi yerinde gözlemlemek hem de öğrencilerle birlikte doğa gezisi düzenleyerek kuraklık etkilerini göller üzerinden vurgulamak istedik” ifadelerini kullandı.
Diğer lokasyonlar hakkında da bilgi veren İrdem, Yenice Şeker Kanyonu’nun taşkın potansiyelini gözlemlemek amacıyla seçildiğini belirtti. Türkiye’nin sel ve taşkın olaylarının sıkça yaşandığı bölgelerden biri olduğuna değinen İrdem, Yenice Çayını inceleme için gittikleri günlerde bölgede birkaç gün önce yaşanan taşkın nedeniyle iş makinelerinin tamir çalışmaları yaptığını gördüklerini ve bunun da öğrenciler için etkili bir gözlem olduğunu söyledi.
Saha gezilerinde elde etmek istedikleri verileri anlatan İrdem, kuraklık etkilerini göllerdeki seviye değişikliklerinde yerinde gözlemlemeyi hedeflediklerini belirtti. Ayrıca, sel ve taşkınların izlerini dere yataklarında ve yanlış arazi kullanımında gözlemleme fırsatları bulduklarını ifade etti. İklim değişikliğinin etkilerini ağaçlar üzerinde de incelediklerini söyleyen İrdem, öğrencilerle birlikte ağaçlardan örnekler alıp, büyüme değişikliklerini gözlemlediklerini aktardı. İrdem, ağaçların yıllık halkalarındaki değişiklikleri inceleyerek, geçmişten günümüze iklime bağlı büyüme değişikliklerini anlamaya çalıştıklarını belirtti. Sık halkaların kurak dönemleri, geniş halkaların ise yağışlı yılları gösterdiğini açıklayan İrdem, yaptıkları halka sayımlarında 117 ve 109 yaşında ağaçların oluğunu açıkladı.
Karabük Üniversitesi Coğrafya Bilimler Kulübü Başkanı Hatice Gülsüm Tek, konuşmasına projeyi hayata geçirme fikirlerinin nasıl ortaya çıktığından söz ederek başladı. Tek, iklim değişikliği konusunun sürekli gündemde olan ve derslerde sıkça işlenen bir konu olduğunu vurgulayarak, “Sürekli konuştuğumuz bir konu olduğundan, böyle bir proje fırsatı önümüze çıktığında, ‘bunu nasıl bir projeye dönüştürebiliriz?’ diye düşündük ve ortaya çıktı. Aslında, konuştuğumuz bir konu olduğu için projenin geliştirilmesi bizim için zor olmadı, aksine faydalı bir fırsat oldu” dedi.
Yedigöller, Yenice Şeker Kanyonu ve Göktepe Yaylası’ndaki saha gezilerinin iklim değişikliğinin gerçek dünyadaki etkilerini, yaptıkları inceleme ve karşılaştırmalar ile katılımcılara aktarabildiklerini dile getiren Tek, “Yedigöller’e yaptığımız gezide göller üzerindeki iklim değişikliğinin etkisini gözlemledik. Bazı göllerde kuraklık nedeniyle su seviyelerinin düştüğünü fark ettik, bu gözlem hepimize büyük fayda sağladı. Ardından Şeker Kanyonu’na giderek, iklim değişikliğinin sel ve taşkınlar üzerindeki etkilerini yerinde inceledik. O günkü hava koşulları sayesinde taşkın alanını net bir şekilde gözlemleme fırsatımız oldu. Ayrıca, Göztepe Yaylası’nda ağaçlar üzerindeki etkileri inceledik. Yaşlı ağaçlardan aldığımız örneklerle, yıllara göre iklimdeki değişiklikleri gözlemledik ve hocamızın verdiği bilgilerle bunları yorumladık. Bu gözlemler sayesinde katılımcılarda ciddi bir farkındalık oluştuğunu düşünüyorum” diye konuştu.
Gelecekte bu tür saha gezilerini düzenlemeyi planladıklarını belirten Tek, projenin başlangıcında otuz kişilik bir ekip oluşturduklarını ve bu ekibin ilk olarak Coğrafi Bilimler Kulübü üyeleri ve Coğrafya Bölümü öğrencilerinden seçildiğini ifade etti. “Proje gönüllülük esasına dayalıydı, ancak daha çok bölümümüzle ilgili olduğu için öncelikli olarak bölüm öğrencilerimizle ilerledik” dedi.
Gelecekte daha fazla saha gezisi düzenlemeyi planladıklarını belirten Tek, “Bölümümüzün konuları, sahada gözlemlenerek öğrenilebilecek konular, bu yüzden saha gezilerinin öğrenme sürecini çok daha akılda kalıcı hale getirdiğini düşünüyorum” dedi. Gelecekteki geziler için katılım sayısını artırmayı planladıklarını açıklayan Tek, “Bir sonraki gezi için otuz kişilik bir ekip oluşturursak, katılmayan öğrencilerden seçeriz. Katılım isteği arttıkça, gelecek gezilerde katılımcı sayısını 40’a, sonra 50’ye çıkarabiliriz. İmkanlarımız arttıkça, her seferinde farklı öğrenciler alarak projeyi yaygınlaştırmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
Editör: Betül Çakır
